Heidi Hjorteland Wigestrand (journalist og forfatter) har intervjuet meg før, og i høst tok hun kontakt og spurte om jeg ville bli med i et magasin som skulle handle om skrivende mennesker i Ryfylke og nynorsken. Jeg svarte at jeg skriver jo mest på bokmål, men bruker begge, så var jeg innenfor? Absolutt, svarte hun og sendte meg spørsmål om hvordan dialekt og bruk av nynorsk har vært en del av skrivingen min. Endelig fikk jeg magasinet i posten nå i uken, og det var et skikkelig fint blad! Er du interessert kan det kjøpes hos Ryfylkemuseet på nett, eller på bilbioteket på Jørpeland.
Og her er teksten jeg skrev, en tekst som fikk meg til å tenke på hvordan jeg bruker språket og hvorfor i all verden jeg ikke bruker nynorsk mer!
***
Eg er frå Bergen, og det har gjort at eg alltid har skrive annleis enn eg snakkar, sidan eg lærte bokmål på skulen. Kan hende er det difor dialekta mi ikkje har vore stor del av mitt skrivande språk, og det har i grunnen vore eit sakn.
Då eg flytta til Rogaland som tenåring bestemte eg meg for å halde på den bergenske dialekta. Den er meg, like mykje som etternavnet mitt kjem frå morfar sin heimegard i Sogn. Ingen av dei har eg bytta ut. Eg byrja å skrive nynorsk då eg fekk jobb på sosialkontor her i Ryfylke, og oppdaga at språket i vedtaka eg skreiv var vakrare enn i dikta mine! Der er ord som ikkje finnst på bokmål, og det at det er eit meir medvite forhald om kva kjønn substantiva har. Når eg skriv det, vert teksten rikare, og eg tenkjer ofte at eg kunne skrive berre slik. Men det krev meir arbeid og omtanke, så skal eg skrive fort eller langt går det framleis lettare med bokmål. Mannen min er herfrå og må framleis hjelpa meg med korrektur når skriv nynorsk. Sjølv om hovudmålet mitt er bokmål, er det visse ting eg berre kan skriva på nynorsk. Det er slik med dikt for meg, til dømes, sjølv om det kan hende er ein klisje. Og ein av personane i ein roman eg har skrive talar nynorsk, ho kunne ikkje snakka annleis sjølv om resten av romanen er på bokmål. Eg veit berre når eg skriv kva målform teksta skal ha. Ho forandrer seg om eg byter, det er spanande å sjå. Frå min bergenske dialekt er det mange uttrykk å velje blant. Favoritten må vera «Kjusa deg!» som tyder noko sånt som: «Eg misunner, men unner deg det likevel!»
Kan hende blir nynorsken svakare framover. I ei verd som samhandlar stadig meir og har aukande behov for engelsk for å forstå kvarandre, kan nynorsk og dialektar forsvinne meir ut. Men det kan like godt gje oss ein ekstra motivasjon til å halde på dei, på dette sære som er berre vårt og gjer oss til dei me er. Vi har fleire skikkeleg gode forfattarar som skriv på nynorsk for tida. Og at eit språket blir brukt og ikkje berre lært og lagt bort, er det som kan halde liv i det. Eg vonar dei både lever vidare lenge.
(Skrekk og gru, så kom det bilde av meg på trykk igjen, jeg venner meg visst ikke til det!)
Comments